Einde aan vuurwerk

Op 30 september debatteerde de Eerste Kamer over het voorstel van Kamerleden Klaver en Ouwehand om een algeheel vuurwerkverbod in te stellen. Lees hieronder de bijdrage van senator Marc de Vries namens de SGP.

Voorzitter, in de Bijbel lezen we dat het een overheidstaak is om ervoor te zorgen dat iedereen een stil en gerust leven mag leiden. Om de één of andere reden vinden we dat bij de jaarwisseling niemand een stil en gerust leven hoeft te leiden. Niet voor niets staat de huidige vuurwerkpraktijk al langer ter discussie. De beschrijving in de Memorie van Toelichting is veelzeggend. ‘Volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid eindigen jaarlijks bijna 500 mensen op de spoedeisende hulp, raken 200 ogen beschadigd, valt gemiddeld één dode per jaar en worden zo’n 11.000 incidenten geregistreerd. De wijze waarop de jaarwisseling in Nederland wordt beleefd is een zware belasting voor de openbare orde en de rechtsorde, de volksgezondheid en het milieu. Het gaat dan om (zware) mishandelingen en bedreigingen, brandstichtingen en ontploffingen, vernielingen, overlast, en geweld tegen hulpverleners zoals ambulance- en brandweerpersoneel en politieagenten.’ Wat het milieu betreft wordt wel gesproken over onze jaarlijkse nationale milieuramp. Ook dieren hebben het zwaar te verduren in de oudejaarsnacht.

Het is geen verrassing dat de SGP voor een vuurwerkverbod is. We juichen het initiatief van de heer Klaver en mevrouw Ouwehand dan ook toe. Verschillende partijen pleiten al jaren voor een vuurwerkverbod.

Voorzitter, ondanks dat het afsteken van vuurwerk voor velen een gewaardeerde traditie is, moeten we kritisch durven zijn op tradities die bewezen schadelijk zijn. Tegelijk moeten we oog hebben voor de geworteldheid van deze traditie. Een verbod zal voor veel Nederlanders voelen als de zoveelste traditie die wordt afgepakt. Dit kan tot ongenoegen leiden en daarmee negatieve consequenties hebben. In plaats van boze geesten, die door het vuurwerk verjaagd zouden worden, krijgen we dan te maken met boze mensen omdat er geen vuurwerk is.

• Welke middelen en instrumenten stellen de initiatiefnemers beschikbaar om een mogelijk averechts effect te voorkomen en een algeheel verbod effectief te handhaven?

Hierbij kan worden opgemerkt dat het handhaven van de orde juist in de huidige praktijk een onevenredig zware inzet van middelen vereist. Het handhaven wordt waarschijnlijk gemakkelijker omdat er meer duidelijkheid komt voor de handhavers. Daar komt nog bij dat, net zoals bij het rookverbod, sociale controle meehelpt bij de handhaving.

Dit wetsvoorstel verbiedt consumenten om vuurwerk af te steken vanaf de categorie F2. Dit is voortaan voorbehouden aan professionals. De handelingsvrijheid van burger wordt hierdoor wel ingeperkt.

• Hoe verhoudt dit  vuurwerkverbod zich tot het subsidiariteitsbeginsel? Kan ook met minder vergaande maatregelen worden volstaan? Welke maatregelen zijn in dat verband onderzocht?

Voorzitter, met dit verbod wordt ook het (sier)vuurwerk van categorie F2 verboden. Dit vuurwerk leidt in de praktijk tot best wat verwondingen. Voor deze categorie geldt een verkoopverbod tot de leeftijd van 16 jaar volgens artikel 2.3.5. van het Vuurwerkbesluit. Hoewel dit niet expliciet is geregeld, wordt dit verbod ook geïnterpreteerd als een afsteekverbod.

• Is onderzocht of een hogere leeftijdsgrens voor deze categorie het aantal incidenten zou verminderen? Wat is de conclusie van dat onderzoek?

Met betrekking tot de financiën zien de initiatiefnemers met name twee kostenposten, namelijk de tegemoetkoming aan de vuurwerkbranche voor gederfde inkomsten en een ruimhartige toekenning van budget om lokale vuurwerkshows mogelijk te maken. Tegelijk wordt geen concrete voorzet gegeven en gesteld dat dit nog nader te bepalen is.

• Op welke termijn kunnen we hiervoor een voorstel verwachten?

Voorzitter, in de Tweede Kamer is het amendement Bikker c.s. aangenomen dat verzoekt om lokaal maatwerk. Voor zover ons bekend is voor de uitwerking daarvan nog afstemming nodig.

• Is er een tijdpad bekend waarin dit amendement wordt uitgewerkt? Op welk moment verwacht men een AMvB te hebben?
• Komt deze AMvB er voordat het verbod gaat gelden bij de jaarwisseling 2026/2027?

Voorzitter, ik sluit af. In verschillende culturen diende het vuurwerk om boze geesten te verdrijven. Voor wie vreest dat dit middel ons met het aannemen van het wetsvoorstel zal ontvallen, heeft onze fractie een oplossing, namelijk vertrouwen op God, die de duivel en al zijn boze machten heeft overwonnen.

Onze fractie ziet uit naar de beantwoording van onze vragen.